Alan Bilgisi
Sultana Mahdokht kilisesi Aradin'de, Musul'a yaklaşık 150 km ve Duhok şehrine 50 km uzaklıktadır. Köy, kuzeyde Matin Dağı ve güneyde Kara Dağı ile çevrili Sapna Vadisi’nde yer almaktadır. Süryanice adı, etkileyici doğasını ifade eden 'Cennet Ülkesi' anlamına gelir. Köyün yaklaşık yarım kilometre güneyinde yer alan bu ünlü kilise, muhtemelen antik bir yerleşimin göstergesi olan höyüğün yanında yükselir. 1987'de Aradin köyü, Sultana Mahdokht Kilisesi hariç tamamen yıkılmıştır. Kilise günümüzde halen kullanımdadır ve Irak'ın farklı yerlerinden insanlar burayı ziyarete ve dua etmeye gelmektedirler.
Tanım ve İkonografi
Yazıtlar
Giriş Yazıtı: 'Sultana Mhadokht Kilisesi / MS 4. yüzyıl 319'
Anıt Yazıtı: “Allah’in kutsal himayesi altında ışıldayan bir kandil ve bir hardal tanesi. Rahmetli baba Abd al-Ahad Smano Rais, 1879'da Aradin köyünde doğdu. 1894'te Musul'daki Aziz John Enstitüsü'ne girdi. Patrik Mar Yousif Amanuael II tarafından, 15 Mayıs 1904'te meslektaşı patrik Yousif Ghenemeh ile rahip olarak atandı. 15 Ağustos 1911'de Aradin'de Kutsal Kalbin Kardeşliği Manastırı'nı yaptırdı. 16 Şubat 1916'da öldü ve Aradin'deki Sultana Mahdokht Kilisesi'ne defnedildi.”
Tarihçe
Sultana Mahdokht Kilisesi'nde bulunduğu düşünülen yazılı bir taş, yapının MS 4. yüzyıla (ve daha spesifik olarak 319-325 yıllarına) tarihlendirilmesine imkan vermektedir. Kilise hakkında daha önce sistematik bir belgeleme çalışması yapılmamış olsa da geleneksel olarak, yapının Aziz Sultana Mahdokht'un iki kardeşiyle birlikte idam edildiği yerde inşa edildiğini düşünülür. Sultana Mahdokht ve kardeşleri, Sasani İmparatorluğu Kralı II. Şapur'un saltanatı sırasında Dorsas prensliğinden sorumlu olan Prens Pholar'ın çocuklarıydı. Evlerine dönerken Sultana'nın en küçük kardeşi atından düşerek komaya girer. Bu zor durumdayken, yakınlardaki bir köyden Aziz Abda, prensin hayata döndürülmesine yardımcı olur. Prens daha sonra kardeşlerine, koma sırasında gördüğü bir rüyayı anlatır; rüyada, bir piskopos Mesih'in tahtının önünde diz çökerek prensin hayatı için dua eder. Bu olay sonrasında, Sultana Mahdokht ve kardeşleri Hıristiyan inancını benimsemişlerdir ve vaftiz edilmek isterler. Haber babalarına ulaştığında, askerleri üç kardeşi bulmak ve onları sorgulamak üzere geri getirmek için gönderir. Üç yıl sonra, aziz ve kardeşleri Aradin köyü yakınlarındaki bir mağarada bulunmuştur. Geleneksel anlatıya göre, kardeşlerin üçü de olay yerinde idam edilmiş ve şimdi Sultana Mahdokht Kilisesi olan yere gömülmüşlerdir. Bugün Sultana Mahdokht'un, hamile kalamayan kadınların dualarını kabul etmesi ve birçok hastayı iyileştirmesi de dahil olmak üzere birçok mucize gerçekleştirdiğine inanılır. Her yıl 15 Mayıs'ta Sultana Mahdokht'u ve inancını kutlamak için farklı inançlardan insanlar bir araya gelmektedirler.
Seçilmiş Kaynakça
Abūnā, Albīr. 1985. Shuhadāʼ al-Mashriq [Martyrs of the East]. Baghdad: Maṭbaʻat al-Khulūd.
Scher, Addai. 1900. Kitāb Sīrat ashʹhar shuhadāʼ al-Mashriq al-qiddīsīyīn [History of the Most Famous Eastern Martyrs]. Mosul: Impr. des Pères Dominicains.